Logo

Tentoonstelling ‘Leven na de Bevrijding’ vieren, rouwen en opbouwen

Hoe zag het leven eruit na de Bevrijding? In ons collectieve geheugen staat 1945 vooral bekend als een moment van vreugde. Maar de werkelijkheid was veel complexer. De tentoonstelling ‘Leven na de Bevrijding’ neemt je mee naar deze turbulente periode van hoop, rouw en opbouw. 

Aan de hand van originele archiefstukken, foto’s, kranten en voorwerpen ontdek je de verhalen achter de bevrijdingsfeesten, de moeizame wederopbouw en de lange nasleep van oorlog en bezetting. 

De vele gezichten van bevrijding 

Zes verschillende thema’s vertellen samen hoe we met elkaar begonnen de vrijheid te vieren. Feest, Afrekening, Thuiskomst, Heropbouw, Herdenken en Vieren, met elk thema werpen we licht op een ander aspect van deze periode.  

Ook onderdeel van de tentoonstelling is het verhaal van de ruim 300.000 mensen die vanuit de (voormalige) kolonie Nederlands-Indië naar Nederland verhuisden. Daar wordt de aanvullende expositie geopend ‘van Nederlands-Indië naar Nederland: sporen van een gedeeld verleden’, die tot eind oktober te zien valt. 

Nog steeds actueel 

Dit jaar viert Nederland 80 jaar aan vrijheid. In een tijd waarin oorlog, verwoesting en vluchtelingen opnieuw het nieuws beheersen, laat deze tentoonstelling zien hoe mensen na een conflict verdergaan, elkaar terugvinden en een samenleving weer opbouwen. Tegelijkertijd werpt ze een blik op hoe we in Nederland de oorlog blijven herdenken en de Bevrijding vieren – en waarom dat juist nu betekenisvol blijft. 

Voor jong en oud 

Deze expositie is interessant en toegankelijk voor alle leeftijden. Speciaal voor kinderen zijn er interactieve elementen zoals lades vol verhalen, puzzels en ontdekopdrachten die het verleden tot leven brengen. 

In het najaar volgt er een aanvullend programma voor jong en oud, met onder andere lezingen, puzzeltochten en cursussen rond het thema van de expositie.  

  • Vrijdag 19 september: Lezing voormalig Nederlands-Indië, van 14.00 – 16.00 uur. 
  • Woensdag 22 oktober: Inleveren van archiefmateriaal en puzzeljacht voor kinderen, van 10.00 – 17.00 uur. 
  • Vrijdag 14 november: Gespreksmiddag over Tweede Wereldoorlog in Stichtse Vecht, van 14.00 – 16.00 uur. 
  • Donderdag 11 december: Workshop archiefonderzoek Tweede Wereldoorlog, van 19.00 – 21.00 uur. 
  • Woensdag 27 januari 2026: Lezing Moffenmeiden van Rianne Oosterom, van 19.30 – 21.00 uur. 
  • Vrijdag 20 februari 2026: Inleveren van archiefmateriaal en puzzeljacht voor kinderen, van 10.00 – 17.00 uur. 

Praktische informatie 

De tentoonstelling is van 12 augustus 2025 t/m 27 februari 2026 gratis te bezoeken bij het RHCVV.  

  • Locatie: Schepersweg 6E, 3621 JK Breukelen (in het Cultuurhuis) 
  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 10.00 – 17.00 uur en donderdagavond van 18.00 – 20.30 uur 

Elke laatste vrijdag van de maand vindt er een rondleiding door de tentoonstelling plaats. Deze kun je ook gratis volgen, tussen 10.00 en 17.00 uur. 

Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door Cultuurfonds Stichtse Vecht. 

Tijdelijke tentoonstelling: van Nederlands-Indië naar Nederland

Ook onderdeel van de tentoonstelling is het verhaal van de ruim 300.000 mensen die vanuit de (voormalige) kolonie Nederlands-Indië naar Nederland verhuisden. Daarover wordt de aanvullende expositie geopend ‘van Nederlands-Indië naar Nederland: sporen van een gedeeld verleden’, die t/m 26 september te zien is. De expositie “Van Nederlands-Indië naar Nederland: sporen van een gedeeld verleden” geeft aan de hand van documenten en voorwerpen een inkijkje in het leven voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en in de periode na de repatriëring in Nederland. 

Tentoonstelling ‘Het loopt in de papieren’ bij het Poldermuseum van Jan Compier in Waverveen

Een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in Het Poldermuseum – met ondersteuning van het Regionaal Archief RHCVV. Met bijzondere aandacht voor de gebeurtenissen tijdens deze periode in de regio.

Jan Compier: “De afgelopen vijf jaar heb ik de tentoonstelling ’75 jaar vrijheid’ grotendeels intact gehouden. Maar door tussentijdse schenkingen van veel persoonlijke papieren is deze tentoonstelling nog meer lokaal gericht"

img 80jaar vrijheid waverveen 800x800px

Om écht te begrijpen hoe het was om te leven tijdens de Tweede Wereldoorlog, moet je teruggaan naar de bronnen die de werkelijkheid van die tijd vastlegden. Denk aan krantenknipsels, bonnen, kaartenbakken en administratieve stukken. Feiten en administratieve gegevens vertellen slechts een deel van het verhaal. Het gaat ook om de verborgen verhalen van de mensen achter deze documenten. Jan vertelt je hier graag meer over!

Openingsdata

  • Vrijdag 25 april (10.00 – 12.00 uur)
  • Woensdag 30 april (10.00 – 12.00 uur)
  • Zaterdag 3 mei (10.00 – 12.00 uur)
  • Maandag 5 mei (10.00 – 12.00 en 14.00 - 16.00 uur)
  • Woensdag 7 mei (10.00 – 12.00 uur)
  • Zaterdag 10 mei (10.00 – 12.00 uur)

Bezoeken
Het bezoeken van het museum is in deze periode alleen mogelijk op afspraak. Bel hiervoor naar het RHCVV via (0346) 259 425 of meld je aan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Uitzondering
Bevrijdingsdag, maandag 5 mei, is met vrije inloop. Aanmelden is die dag niet nodig.

Locatie
Poldermuseum, Botsholsedwarsweg 13a, Waverveen

De stem van het volk. Ontwikkeling van de democratie in Nederland vanaf 1795

Hoewel Nederland al in 1798 zijn eerste grondwet kreeg, is het de grondwetsherziening van 1848 – nu precies 175 jaar geleden – die ten grondslag ligt aan de huidige parlementaire democratie. Deze historische gebeurtenis en de voortdurende ontwikkeling van de Nederlandse democratie sinds 1795 staan centraal in de tentoonstelling.

Soldaten in de streek, 1672 – 1673. Restanten van het Rampjaar in het archief

Kom naar de tentoonstelling en ontdek wat er zich in de Vechtstreek afspeelde toen Franse soldaten in 1672 ons land aanvielen. Bekijk de bijzondere 17de-eeuwse documenten, brieven en prenten of ga zelf op onderzoek en doe mee met de opdrachten (voor jong en oud). Wegens succes is de tentoonstelling verlengd tot en met eind mei.

Bijzondere archiefstukken uit het RHCVV

In 2022 was het precies 350 jaar geleden dat de Republiek, het huidige Nederland, werd aangevallen. Door de vele verwoestingen en plunderingen is het jaar 1672 de geschiedenisboeken ingegaan als het Rampjaar. De Vechtstreek heeft zwaar geleden onder de Franse soldaten. Doordat de Oud Hollandse Waterlinie de opmars van de Franse troepen tegenhield, was de Vechtstreek ruim een jaar lang het frontgebied van de Staatse soldaten van de Republiek en de Franse troepen.
Dorpen als Abcoude, Nigtevecht en Westbroek werden voor een groot deel met de grond gelijkgemaakt. De vele brieven, verslagen, prenten en objecten in de tentoonstelling geven een goed beeld van de gebeurtenissen in het Rampjaar.

 

Interactieve tentoonstelling

In de expositieruimte kun je zelf op onderzoek gaan en opdrachten uitvoeren. Op een grote overzichtskaart kun je aan de hand van vragen erachter komen hoe de regio er tijdens het Rampjaar uit moet hebben gezien en welke invloed de Oude Hollandse Waterlinie had. Ontdek de opdrachten in de grote archieflades en neem een woordzoeker met 17de-eeuwse voornnamen mee naar huis.

Activiteiten rond de tentoonstelling

Lezing over het Rampjaar, woensdag 19 april, 15.00-17.00 uur.
Wouter van Dijk (historicus en senior collectiebeheerder van het RHCVV) geeft een lezing over het Rampjaar met aansluitend een rondleiding door de tentoonstelling.
Lees meer

Cursus paleografie, vrijdag 12 mei, 14.30-16.30 uur.
De teksten in de zeventiende-eeuwse documenten, brieven en verslagen in de tentoonstelling laten zien hoe lastig het schrift uit die tijd te lezen is.
Lees meer

Boek bij tentoonstelling

Bij de tentoonstelling hebben wij in samenwerking met Uitgeverij Waanders het boek ‘Soldaten in de Vechtstreek 1672-1673’ uitgegeven. Aan de hand van zeventiende-eeuwse documenten en illustraties uit onze archieven worden de gebeurtenissen in het Rampjaar in het noordelijk deel van de waterlinie beschreven, van Weesp tot Maarssen en van Mijdrecht tot De Bilt. Het boek (€ 13,50) is te koop bij het RHCVV, je lokale boekhandel en via de gangbare kanalen zoals bol.com.

Oorlog in de provincie - de Utrechtse 50 foto's

2 t/m 27 juni

Van 2 tot en met 27 juni is de reizende foto-expositie Oorlog in de provincie – de Utrechtse 50 foto’s in het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen te bezoeken. De expositie maakt onderdeel uit van het landelijke project 75 Jaar Vrijheid De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s. De foto’s zijn gekozen uit de collecties van musea, archieven en uit inzendingen van het publiek en geven een indrukwekkend beeld van de provincie Utrecht in oorlogstijd.

Foto’s zijn een krachtig middel om herinneringen te bewaren en de geschiedenis te laten zien. Met de verhalen die zij vertellen doordringen zij ons van de betekenis van 75 jaar Vrijheid.
In de tentoonstelling komen specifieke aspecten aan bod uit de provincie Utrecht, tezamen vormen zij de visuele oorlogsgeschiedenis van de provincie; zoals de mobilisatie en de rol van de Grebbelinie, Kamp Amersfoort, de betekenis van de Maliebaan in Utrecht, en de aftocht van het Duitse leger in Woudenberg. Ook het dagelijks leven ging, tegen het decor van de oorlog, door: spelende kinderen, bruiloften, fanfare en humor.

Onderdeel van landelijk project
De foto-expositie in Breukelen hoort bij het landelijke project De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s. Een nationaal project in het kader van 75 jaar Vrijheid. In elke provincie is men op zoek gegaan naar de vijftig meest aansprekende foto’s van de Tweede Wereldoorlog; in beeldbanken, bij historische kringen, musea, archieven en bij het publiek. In de werkgroep van Provincie Utrecht, onder leiding van de commissaris van de koning, waren vertegenwoordigd: de Universiteit Utrecht, Landschap Erfgoed Utrecht, het Centraal Museum, Het Utrechts Archief, Amersfoort in C, Archief Eemland, Het Spoorwegmuseum, FOTODOK, het Nationaal Militair Museum, het NIOD instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en RTV Utrecht.

Online rondleiding
Journalist en historicus Ad van Liempt geeft bij het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen (RHCVV) online een toelichting op de tentoonstelling Oorlog in de provincie – de Utrechtse 50 foto’s. Deze ‘online rondleiding’ zal in twee delen online komen op de website en social media kanalen van het RHCVV op donderdag 18 juni en donderdag 25 juni. Ad van Liempt is tevens auteur en programmamaker en maakte deel uit van de werkgroep van de provincie Utrecht die de foto’s voor de tentoonstelling heeft gekozen. In de tweedelige rondleiding zal hij bij zo’n 25 foto’s de verhalen achter de foto’s te vertellen.