Door Nathan Looije, 09-07-2021.

De afgelopen vier maanden heb ik als projectmedewerker Educatie en Erfgoed met veel plezier meegewerkt aan de tentoonstelling ‘Met een koffer vol naar Brooklyn.’ In de beginfase was ik verantwoordelijk voor het opzetten van een breed onderzoek naar de rol van Nederlanders in de kolonisatie van Amerika. De aanleiding voor deze tentoonstelling was de band tussen Brooklyn en Breukelen, maar ik vond het leuk dat ik bij het onderzoek breder mocht kijken. Naast de verhalen binnen gemeentes van het RHCVV mocht ik ook een blik werpen op het grote verhaal van Nederlanders in Amerika. Voor het onderzoek heb ik met name ons eigen archief en het (digitale) New York State Archives doorgespit. Ik werd erg enthousiast van alle verhalen die ik tegenkwam, waarvan een selectie te bewonderen is in de tentoonstelling.

Tijdens deze periode heb ik veel geleerd over wat er allemaal komt kijken bij het ontwikkelen van een tentoonstelling. Van de inrichting van de tentoonstellingsruimte tot het uitprinten en bijsnijden van replica’s voor in de vitrines. Daarnaast heb ik ook meegedacht over de manier waarop we de tentoonstelling visueel en educatief aantrekkelijk konden maken. Voor mij was de grootste uitdaging om teksten voor in de tentoonstelling in een toegankelijke toon te schrijven en ik vind dat ik daar steeds beter in geworden ben.

Er zijn twee punten uit de tentoonstelling die ik graag nog even uit wil lichten. Ten eerste vind ik het erg leuk dat mijn oma bereid was om het 19de-eeuwse recept voor Nederlandse wafels uit te proberen. Dit geeft wat mij betreft een extra dimensie aan de tentoonstelling, waarbij bezoekers ook de kans krijgen om het recept thuis uit te proberen. Daarnaast ben ik tevreden met de ontdekking dat op de website van de New York State Archives het verkeerde document over de stichting van Breuckelen stond. Ik heb contact met hen opgenomen en hen hierop geattendeerd. Vervolgens werd gelukkig het juiste document over de stichting online gezet en dat konden we weer gebruiken in de tentoonstelling. Dit laat voor mij het belang zien om altijd kritisch onderzoek te verrichten en niet alles voor waar aan te nemen. Als RHCVV-team mogen wij echt trots zijn op deze tentoonstelling!

Ook heb ik ene bijdrage kunnen leveren aan de digitale tentoonstelling ‘Archief als getuige van de Tweede Wereldoorlog’. Ik kreeg de kans om mee te werken aan een aantal video’s. Er kwamen verschillende verhalen aan bod over de verduistering, dwangarbeid en klokkenroof binnen de gemeentes van het RHCVV. Het was erg leerzaam om te kijken hoe je informatie het best kunt overbrengen via beeld. Daarnaast was het ook nog eens heel leuk om te doen!

Tenslotte wil ik het RHCVV-team bedanken voor de gezellige werksfeer die ik heb ervaren tijdens mijn periode bij het RHCVV. Iedereen was altijd in voor een praatje, maar ze wisten ook heel goed wanneer er even de schouders onder gezet moest worden om het werk af te krijgen. In het bijzonder Suzanne Lekkerkerker, waar ik heel prettig mee heb samengewerkt en veel van heb geleerd op het gebied van het ontwikkelen van tentoonstellingen. Tot mijn grote vreugde ben ik voor na de zomer aangenomen als collectiebeheerder bij het gemeentearchief Zeist. Hopelijk kan ik de zaken die ik hier bij het RHCVV geleerd heb toepassen bij mijn nieuwe baan.

Wij willen Nathan bedanken voor zijn inzet en harde werken! Wij wensen hem veel plezier en succes met zijn nieuwe baan en hopen hem nog eens op het archief te zien.

Foto: Projectmedewerker Educatie en Erfgoed Nathan Looije (rechts) met burgemeester Ap Reinders (links)
bij de opening van de tentoonstelling 'Met een koffer vol naar Brooklyn', 23-06-2021.

Vanaf 24 juni 2021 kun je de tentoonstelling ‘Met een koffer vol naar Brooklyn’ bij ons bezoeken. Aan de hand van archiefstukken word je meegenomen in de geschiedenis van vier eeuwen Nederlandse cultuur in Amerika. Al vanaf de zeventiende eeuw trokken Nederlanders naar Amerika, zij hebben door de eeuwen heen hun stempel gedrukt op de Amerikaanse cultuur. Dit komt nog steeds terug in bijvoorbeeld straatnamen, eetgewoonten en de taal. Op 21 mei 1646, vandaag precies 375 jaar geleden, stichtte een groep Nederlandse emigranten het dorp 'Breuckelen' in Amerika. In de loop van de tijd transformeerde de naam tot wat we nu kennen als Brooklyn. Ondanks dat de naam veranderde verloor het New Yorkse stadsdeel haar Nederlandse roots niet. Tot in de 19e eeuw werd in sommige kerken Nederlands gesproken en het motto van Brooklyn is nog altijd 'Eendraght maeckt maght'. Nieuwsgierig geworden naar de Nederlandse invloed op de Amerikaanse cultuur? Houd onze website en social media kanalen in de gaten voor meer informatie en bezoek binnenkort de tentoonstelling.

Afbeelding: Gezicht op Nieuw Amsterdam, 1646, Johannes Vingboons (1616-1670) | Skyline New York

Auteur: Eva van den Hurk – van ’t Klooster, Adviseur Digitale Archieven, 6 april 2021

'De ontwikkeling van digitaal archief stelt ons voor een nieuwe uitdaging: hoe bewaren we aan elkaar gerelateerde bits en bytes op zo’n manier dat ze over 100 jaar nog te lezen zijn? Voor veel archieven ligt de oplossing van de langetermijnarchivering van digitaal archief bij het e-depot. Onderdeel van het e-depot is het inrichten van de preservering van digitaal archief. Om preserveringsopties (migratie, conversie en emulatie) mogelijk te maken, kan gebruik worden gemaakt van preserveringstools. Deze zijn in te zetten zowel voor als na ingest. In deze blog neem ik jullie mee langs de preserveringstools FITS en C3PO.

FITS en C3PO
In het najaar van 2020 ben ik begonnen met het testen van preserveringstools ter voorbereiding op ingests in het e-depot. Vanwege goede ervaringen van andere archiefdiensten, de combinatie van verschillende tools in één en de extra mogelijkheid om de metadata te analyseren via een webinterface, heb ik gekozen voor FITS in combinatie met C3PO.

FITS staat voor File Information Tool Set (FITS) en C3PO voor Clever, Crafty Content Profiling of Objects. FITS identificeert, valideert en extraheert technische metadata uit verschillende soorten bestandsformaten. Het gedraagt zich als een soort container, waarin output van verschillende preserveringstools opgenomen en gemanaged kunnen worden. De output van deze tools worden omgezet naar een standaardformaat, met elkaar vergeleken en gezamenlijk in één XML exportbestand gezet. Tools die in FITS zitten zijn o.a. DRIOD Jhove, Apache Tika en Exiftool.

C3PO is een software tool waarin metadata uit digitale archiefstukken als input worden gebruikt voor een profiel van de dataset. Het biedt filtermethoden en grafieken om analyses los te laten op de informatie uit FITS. Resultaten en analyses kunnen in XML en CSV worden geëxporteerd.

Preserveringstool FITS

Installatie
Het in elkaar zetten van FITS en C3PO gaat een stuk verder dan een website bouwen in Wordpress . Dat begint met de aanbieding van de tools via Github: je mag ze dus zelf in elkaar knutselen met een aantal downloads. Hiervoor is informatie beschikbaar op Github en bij het Nationaal Archief. Ben je, net als ik, niet dagelijks bezig met programmeren, dan kan het Nationaal Archief (NA) je als archiefdienst hierbij assisteren. Samen met Remco van Veenendaal van het NA heb ik de twee programma’s draaiende weten te krijgen.

Gebruik
FITS en C3PO worden bestuurd via Opdrachtprompt. Door de juiste locaties en codes in te voeren, starten de programma’s op. Voor FITS doe je dat door de locatie van het programma FITS in te voeren en de locatie van de dataset die je door FITS wilt laten analyseren. Als de analyse klaar is, heeft FITS per geanalyseerd bestand een XML-bestand gemaakt waarin de output van de gebruikte tools met elkaar wordt vergeleken. FITS herkent zelf welke geïncorporeerde tools het kan loslaten op een bestand. Zo zal het nooit een tool voor audiovisuele bestanden (bijvoorbeeld MediaInfo) gebruiken voor een Word-document.

In de XML-bestanden staat verschillende informatie onder elkaar:
- Identificatie: formaat, mimetype, formaatversie, PRONOM-ID;
- Bestandsinformatie: grootte, gebruikte software, creatiedatum, checksums etc.;
- Bestandsstatus: is het bestand correct gestructureerd;
- Metadata: beschrijving van de informatie in het bestand;
- Statistieken: welke tools zijn gebruikt om bovenstaande informatie te genereren en hoe lang heeft iedere tool er over gedaan.

Wanneer een tool iets anders leest dan een andere tool, wordt dit als CONFLICT aangegeven. Het kan voorkomen, zoals in het voorbeeld, dat er geen sprake is van een daadwerkelijk conflict in informatie maar een verschil in noteerwijze. Wanneer voor een dataset alle XML-bestanden zijn aangemaakt kunnen de gegevens van FITS worden ingeladen in C3PO, die via grafieken en tabellen de geëxtraheerde metadata weergeeft. Op basis van deze grafieken en bijbehorende filteropties kunnen lege bestanden (bestanden van 0 KB) uit de set worden gefilterd en problematische bestanden (bestanden waarvan de tools er niet uitkomen wat voor bestandsformaat het heeft) snel worden opgespoord. Het is mogelijk om op basis van eigen wensen nieuwe tabellen aan het C3PO scherm toe te voegen.

Preserveringstool C3PO

Inzetbaarheid in processen
FITS en C3PO zijn preserveringstools die in de pré-ingestfase kunnen worden gebruikt. Ze sporen nog voor de ingest problematische bestanden op, waarover vervolgens met de aanleverende gemeente gesproken kan worden. De tools kunnen ook na ingest gebruikt worden, hoewel hun invloed en nut afhangt van het gebruikte type e-depot. In sommige e-depots is het mogelijk om FITS en C3PO in te bouwen om zo op lange termijn inzage te krijgen in de gesteldheid van het digitale archief. Bij andere e-depots is het niet mogelijk om deze tools in te bouwen. De tools kunnen dan alleen ingezet worden wanneer het digitale archief eerst geëxporteerd wordt naar een lokale schijf. De vraag is of dit wenselijk is.

Actuele bruikbaarheid
De huidige versies van FITS en C3PO bevatten nog een aantal kinderziektes. Zo worden niet alle bestanden uit een dataset al meegenomen door de twee tools. Vooral bij C3PO missen er in de analyse soms vele gegevens. Deze constateringen zijn gedeeld met de ontwikkelaars van de tools. Het is dan ook te verwachten dat over niet al te lange tijd FITS en C3PO volledig naar behoren werken en een mooie bijdrage kunnen leveren aan de langetermijnpreservering van digitaal archief.'

Rondom het herdenken en vieren van 76 jaar vrijheid in Nederland organiseren wij een digitale tentoonstelling getiteld ‘Archief als getuige van de Tweede Wereldoorlog’. Vanaf 31 maart zijn er verschillende artikelen en video’s te vinden op onze website en social media. Daarnaast wordt een serie artikelen in lokale kranten geplaatst.

De tentoonstelling bestaat uit verschillende verhalen waarin, aan de hand van archiefstukken,  thema's uit de Tweede Wereldoorlog worden toegelicht: collaboratie, dagelijks leven en verzet. Wij bewaren en beheren verschillende soorten archief, bijvoorbeeld gemeentelijke-, kerkelijke- en verenigingsarchieven. In al deze archieven is informatie te vinden uit de periode 1940-1945. Denk aan brieven die een jongen aan zijn ouders schreef vanuit Duitsland waar hij verplicht moest werken, notulen van verenigingen waarin duidelijk wordt welke praktische problemen de verduisteringsplicht opleverde en affiches met maatregelen tegen Joodse mensen. Alle stukjes informatie bij elkaar vertellen een deel van het verhaal van de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van documenten uit deze verschillende soorten archieven wordt dit verhaal digitaal toegankelijk gemaakt met tekst en beeld. Daarnaast zal er vanaf 31 maart iedere week een korte video online komen waarin medewerkers van ons archief aan de hand van de drie thema’s en een verscheidenheid aan archiefstukken een beeld schetsen van het dagelijks leven in de regio tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Wij vinden het belangrijk dat de verhalen over de Tweede Wereldoorlog ook aan de toekomstige generaties doorverteld wordt, zodat het verhaal levend blijft. Herdenken kan niet zonder herinneren. Daarvoor is het nodig dat informatie over gebeurtenissen niet alleen veilig wordt gesteld, maar ook dat de verhalen op een toegankelijke manier worden verteld. Natuurlijk hadden wij graag een echte tentoonstelling gemaakt, helaas is dit door het coronavirus nog niet mogelijk. Daarom hebben we gekozen voor een digitale variant. Daarnaast zijn wij een samenwerking aangegaan met verschillende lokale kranten, zodat wij zo veel mogelijk mensen kunnen bereiken met deze belangrijke boodschap.

Praktische informatie
De tentoonstelling ‘Het archief als getuige van de Tweede Wereldoorlog’ zal vanaf 31 maart in zijn geheel te lezen zijn op onze website onder het kopje tentoonstellingen. Ook verschijnen vanaf 31 maart verschillende artikelen in lokale kranten. De video’s zullen niet alleen op de website, maar ook op Instagram, Facebook en ons YouTube-kanaal te zien zijn. Zowel de digitale tentoonstelling als de video’s blijven online staan. Volg vooral onze social media kanalen (Facebook, Twitter en Instagram) voor updates rondom de tentoonstelling.