In onze depots bevinden zich kilometers aan archiefstukken van gemeentes, particulieren, kerken, kranten, etc. Veel van deze stukken zijn tot nu toe nauwelijks nader bestudeerd. Veel van onze vaste bezoekers, vrijwilligers en ook wij - de medewerkers van het archief - pakken uiteraard regelmatig een archiefstuk of een interessant onderwerp op om nader te onderzoeken.

Sta jij te trappelen om in het nieuwe jaar met een archiefonderzoek te starten, en ben je nog op zoek naar een interessant onderwerp? Onze studiezaalmedewerkster Dorien heeft een aantal onderwerpen op een rijtje gezet. Misschien zit er iets voor je tussen?  

• Onder Nigtevecht was in 1754 een hofstede aangekocht door Floris Bontekoning. Hij herdoopte het in ‘buitenplaats Koningslust’. De buitenplaats ging enkele malen in andere handen over en werd kort na 1811 afgebroken. Het archief van de buitenplaats vind je bij ons en bevat 5 prachtige, goed leesbare charters (verkoopaktes) die de nieuwsgierigheid opwekken. Ga jij aan de slag met de geschiedenis en archiefstukken van deze buitenplaats?

• Over vechtpartijen, dieven en moordenaars vindt je meer in de archieven dan over brave boeren en burgers. Bijvoorbeeld een stuk uit het Oud-rechterlijk archief gerecht Mijdrecht (inventarisnr. 1521, pagina’s 13-14): In de nacht van 5 op 6 november 1788 werd er gedobbeld ‘ten huize en herberg van Leendert Jongeneel castelein’. De laatste raakte slaags met Dirk Bosdam, omdat Dirk ‘onvoldoende penningen’ bij zich had. De kwestie kwam voor bij rechter, baljuw en dijkgraaf Josua Ottens. Ben jij gek op misdaadseries? Duik dan in deze archieven en ga aan de slag met deze interessante verhalen!

• Onlangs hebben we een deel van het archief in schenking mogen ontvangen van de Parochiale Caritasinstelling Maarssen. Een door de bisschop benoemde onafhankelijke groep die probeert mensen in nood te helpen. Dit archief is voor nu nog opgeslagen in ons quarantainedepot (waar schenkingen gemiddeld 3 maanden liggen), maar dit archief is zoals we dat noemen, nog niet ‘ontsloten’. Dat wil zeggen dat alle dozen met stukken nog moeten worden uitgezocht, geïnventariseerd, beschreven. Een zeer interessante én grote klus.

• Ook meer recente geschiedenis is het bestuderen waard. Bijvoorbeeld de Nieuwstraat-kwestie die speelde in de jaren ’70 in De Bilt. Hoe ontstond het plan om – deels monumentale – panden af te breken? Het ging in totaal om 160 woningen en 20 bedrijven. Hoe is dit afgelopen (er zijn panden verdwenen uit het dorpsbeeld)? Het zou ook interessant zijn om afbeeldingen van vóór en na de sloop naast elkaar te leggen.

• Een prachtig initiatief leeft momenteel: het realiseren van een fietssnelweg genaamd ‘Dom-tot-Dam’. De stad Utrecht tekent binnenkort een intentieverklaring met het Rijk en de regio om dit te bereiken. Uiteraard is dit niet zomaar gerealiseerd en zijn er wat hobbels te nemen voordat je langs het Amsterdam-Rijnkanaal kunt fietsen over een route van zo’n 40 kilometer. Maar interessant om te ontdekken: in hoeverre volgt deze route een historisch traject? Mooi om dit in kaart te brengen en te verbeelden.

Wil je onderzoek doen naar een van deze onderwerpen, of heb je in onze inventaris zelf een interessant stuk gevonden dat je wilt uitdiepen? Dan ben je van harte welkom op onze studiezaal. Voor meer informatie kun je mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of maak een afspraak via ons afsprakenformulier.

Op woensdag 30 november vond de presentatie van het boek ‘Soldaten in de Vechtstreek 1672-1673’ plaats. Tijdens een besloten bijeenkomst nam Cees Uden, wethouder Cultuur van de gemeente De Ronde Venen, officieel het eerste exemplaar in ontvangst.  Wouter van Dijk , historicus en onze senior collectiebeheerder, beschrijft de gebeurtenissen tijdens het Rampjaar in de Vechtstreek. Het boek is uitgegeven bij de gelijknamige tentoonstelling over het Rampjaar die nog tot eind maart 2023 bij ons te zien is.

Aan de hand van vele zeventiende-eeuwse archiefdocumenten beschrijft Van Dijk in het boek de gebeurtenissen in het Rampjaar in het noordelijk deel van de waterlinie. Van Weesp tot Maarssen en van Mijdrecht tot De Bilt. Het blijkt dat er ook na honderden jaren nog vele verborgen verhalen over het Rampjaar in de archieven liggen te wachten om verteld te worden. In dit boek wordt een aantal van die verhalen voor het eerst verteld.

Over het Rampjaar is veel geschreven. Ook tijdens dit jubileum 2022-2023, waarbij we 350 jaar Rampjaar herdenken, zijn weer veel publicaties over de gebeurtenissen van toen verschenen. Wat voegt dit boek daaraan toe? Dit boek toont een ander perspectief, door terug te gaan naar de bronnen die de basis vormen van onze kennis over het Rampjaar. Dat is ook het uitgangspunt van de gelijknamige tentoonstelling over het Rampjaar in het RHCVV.

Het boek is verschenen bij Uitgeverij Waanders, telt 96 pagina’s en kost €13,50. Het is verkrijgbaar bij het RHCVV, de lokale boekhandel, via www.waanders.nl en www.bol.com.

Maandag 27 juni 2022, 13:00 uur, Provinciehuis Utrecht

Samenwerken.  Dat is iets wat iedere overheidsorganisatie doet. Wie naar de paragraaf Verbonden Partijen in de gemeentelijke of provinciale begroting kijkt ziet een veelvoud aan samenwerkingsvormen. Er zijn gemeenschappelijke regelingen, stichtingen, verenigingen, coöperaties, N.V.’s etc. Daarnaast werken overheidsorganisaties op meer informele manier samen, via convenanten, dienstverleningsovereenkomsten of ‘gewoon zoals het gaat’. Al deze samenwerkingsvormen leveren uitdagingen op het gebied van het informatiebeheer. Nu de Wet gemeenschappelijke regelingen wijzigt per 1 juli a.s. (en veel GR-teksten aangepast moeten worden), is het een goed moment de verschillende samenwerkingsvormen en de uitdagingen in het informatiebeheer eens onder de loep te nemen.

Daarom organiseren het RHCVV en andere Utrechtse archiefdiensten en de Interbestuurlijk toezichthouder Informatiebeheer van de provincie Utrecht samen een kennissessie over dit onderwerp. Langs vier thema’s worden ervaringen uitgewisseld, goede voorbeelden gedeeld en van fouten geleerd. De bijeenkomst is bedoeld voor ambtenaren die, op welke manier dan ook, betrokken zijn bij bestuurlijke samenwerking: juristen, informatiemanagers, regievoerders, informatiebeheerders, toezichthouders. Werkzaam bij een Utrechtse gemeente, gemeenschappelijke regeling, waterschap, provincie of een private samenwerking van Utrechtse overheden. Bereid om vragen, kennis en ervaringen te delen.

Programma
12:30 – 13:00 Ontvangst en registratie

13:00 – 13:45 Informatiebeheer bij Bestuurlijke Samenwerking: vertrekpunt
• Opening (Irmgard Broos, provincie Utrecht)
• De complexiteit van samenwerken en de eenvoud van informatiebeheer. (Erika Hokke, Regionaal Archief Zuid-Utrecht)
• Verandering van de Wet gemeenschappelijke regelingen: mogelijkheden voor informatiebeheer? (Jan Kippers, provincie Utrecht)
• Aan al het moois komt een eind: het beëindigen van een samenwerking. (Maxim ter Hedde, KokxDeVoogd)

13:50-14:40 Tafelgesprekken (ronde 1):

14:50 – 15:40 Tafelgesprekken (ronde 2):

16:00 – 17:00 Borrel

De Tafels

Tafel 1: Een samenwerking aangaan: wat te regelen rondom informatiebeheer?
Het goed inrichten van informatiebeheer bij een bestuurlijke samenwerking blijkt niet altijd eenvoudig. De recent gepubliceerde Handreiking Inrichting Informatie- en archiefbeheer bij Samenwerkingsverbanden van LOPAI en KVAN geeft verschillende modellen, checklists en voorbeelden. Aan deze tafel bespreken we de toepasbaarheid van deze voorbeelden aan de hand van casussen. Vragen die de revue passeren zijn: ‘welk model in welke situatie’, ‘zijn de modellen bruikbaar’, ‘wat kunnen we gezamenlijk aanpakken’ en ‘welke handreikingen zijn er nog nodig’? In het tafelgesprek is voldoende gelegenheid om vragen te stellen en eigen casussen naar voren te brengen.

Tafel 2: Samenwerkingsverbanden benaderen vanuit gezamenlijkheid.
Vanuit gemeente, provincie of waterschap wordt regelmatig een samenwerkingsverband aangegaan waarin taken worden gemandateerd aan dat samenwerkingsverband. De betreffende overheidsorganisatie blijft dan uiteindelijk verantwoordelijk voor de informatie. Dat geldt dan niet alleen voor informatiebeheer, maar kan bijvoorbeeld ook voor privacygegevens gelden. En hoe zorgen de samenwerkingsverbanden en gemeenten dat informatie veilig wordt uitgewisseld zodat geen datalekken ontstaan? In dit tafelgesprek gaan we kijken hoe de drie pijlers: AVG, informatiebeveiliging en informatiebeheer in gezamenlijkheid benaderd en gemonitord kunnen worden. Waar zitten de dwarsverbanden? Uw vragen, suggesties en opmerkingen zijn welkom!

Tafel 3: Het beëindigen van een samenwerking: wat te regelen rondom informatiebeheer?
Het afwikkelen van een samenwerking verloopt niet altijd goed op het gebied van informatie- en archiefbeheer. Vooral als er bij het aangaan van het samenwerkingsverband geen duidelijke afspraken gemaakt zijn hierover. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld wordt besproken wat er geregeld dient te worden om de samenwerking tot een goed einde te brengen op informatie- en archiefgebied. De ervaringen laten zien dat er meer te regelen is dan te bedenken waar de (digitale) dossiers bewaard moeten gaan worden. De gespreksleiders zijn benieuwd naar uw voorbeelden en denken graag mee over de vraagstukken die daarbij een rol spelen.

Tafel 4: Private samenwerking en lichtvoetige samenwerking
De paragraaf Verbonden Partijen in een begroting laat zien dat er verschillende soorten samenwerking zijn en niet alleen in de vorm van gemeenschappelijke regelingen. Stichtingen in het sociaal domein, een NV voor stadsherstel of voor regionale ontwikkeling, het bestuursconvenant U10 van verschillende gemeenten, een geprivatiseerd museum met in het beheer een overheidscollectie. Kortom, een woud van privaatrechtelijke en lichtvoetige samenwerkingsvormen, met een veel vragen ten aanzien van het informatiebeheer. Een onderwerp dat de laatste tijd meer voor het voetlicht lijkt te komen. Wat zijn de issues? Wat te regelen? Is een lichtvoetig samenwerking per definitie schimmig en een private organisatie buiten beeld? Wat is de reikwijdte van de Archiefwet bij deze samenwerkingen? Voldoende stof voor discussie en ruimte voor het bespreken van vraagstukken uit uw dagelijkse praktijk.

Praktische informatie
Datum: Maandag 27 juni 2022, 13:00-16:00 uur (inloop vanaf 12:30 uur, aansluitend borrel tot 17:00 uur)

Locatie: Huis voor de Provincie, Archimedeslaan 6, Utrecht

• Route- en overzichtskaart huis voor de provincie
• Plattegrond voor bezoekers provincie utrecht
• Per bus bereikbaar via bushalte Rijnsweerd-Noord

Maandag 6 juni (Tweede Pinksterdag)) is onze studiezaal in Weesp gesloten. Woensdag 8 juni kun je weer terecht op onze studiezaal in Weesp.