Gisteren, maandag 25 april, heeft de gemeente Stichtse Vecht een deel van hun bouwdossiers aan ons overgedragen. Het betreft de volgende plaatsen / voormalige gemeenten:

• Breukelen-Nijenrode (1906-1948)
• Breukelen (1949-1988)
• Kockengen (1935-1988)
• Nigtevecht (1943-1988)

Deze dossiers zijn gedigitaliseerd. Dit betekent dat wij je deze via mail kunnen toesturen en dat je niet meer hoeft langs te komen op onze studiezaal in Breukelen om het bouwdossier in te zien. udere bouwvergunningen zijn niet gedigitaliseerd, dus om deze in te zien nodigen wij je uit op de studiezaal in Breukelen.

Hoe kan ik zoeken in de bouwvergunningen?
Afhankelijk van het bouwjaar kun je bepalen of je bouwdossier bij ons aanwezig is of dat het nog bij de gemeente Stichtse Vecht op te vragen is. Dit varieert per woonplaats.  De eerste stap is bepalen of het bouwdossier bij ons aanwezig is. Dit kan via ons overzicht beschikbare bouw- en hinderwetvergunningen per gemeente. Vervolgens kun je op onze site zoeken op adres. Als er een dossier beschikbaar is, kun je inzage aanvragen via ons aanvraagformulier. Als het bouwdossier digitaal aanwezig is, sturen wij deze naar je op via mail. Anders plannen wij met je een afspraak in voor fysieke inzage op onze studiezaal.

Bouwvergunningen als bron
Bouwvergunningen zijn een veel geraadpleegde bron voor mensen die hun woning willen verbouwen en daarvoor meer te weten willen komen over de precieze constructie daarvan. Ook voor mensen die de geschiedenis van hun huis onderzoeken zijn de bouwvergunningen vaak de eerste en meest gemakkelijke stap in het ontrafelen van de verbouw- en bewoningsgeschiedenis van een pand omdat de dossiers met de vergunningen informatie geven over zowel de bewoner als de gemaakte aanpassingen.

De woningwet van 1901 zorgde ervoor dat het vanaf toen verboden was om zonder bouwvergunning van de gemeente woningen te bouwen of bestaande woningen te verbouwen. Vanaf dat moment werden in veel gemeenten stelselmatig series bouwvergunningen aangelegd. Ook vóór invoering van de woningwet gold in sommige gemeenten al een verplichting om vergunning aan te vragen en tekeningen van de geplande werkzaamheden aan te leveren. Deze aanvragen en tekeningen werden echter vaak opgeborgen in series ingekomen stukken in het gemeentearchief en niet als aparte serie behandeld. Op een later moment zijn in deze aanvragen uit de serie ingekomen stukken gelicht en toegevoegd aan het bestand bouwvergunningen. Het is daarom dat in de bouwvergunningentoegang archiefstukken zijn te vinden van vóór de invoering van de woningwet, namelijk al vanaf het jaar 1881.

Afbeelding: RHCVV, 1605 Woonomgeving Breukelen-Nijenrode 1906-1948, inv.nr. 45 Domineeslaantje 33 en 35, 1937

Op 5 mei 1945 werd in Hotel De Wereld in Wageningen in het bijzijn van Prins Bernhard de capitulatie van de Duitse troepen in Nederland getekend. Daarom vieren we sinds 1946 op 5 mei Bevrijdingsdag, al werd het vanaf 1958 bepaald dat het slechts één keer in de vijf jaar als officiële feestdag werd erkend. Op 5 mei 1960 was het zo’n feestdag; het derde lustrum van de bevrijding werd in heel Nederland uitgebreid gevierd. Zo ook in Maarssen.

Kinderoptocht
Het programma in Maarssen was deze dag goed gevuld. Het begon om 8.00 uur ’s morgens met klokgelui, waarmee alle inwoners werden opgeroepen om de vlag uit te hangen. Om 9.30 uur verzamelde de jeugd van verschillende Maarssense verenigingen zich op de Dr. Ariënslaan, terwijl de overige schooljeugd op de diverse schoolpleinen samenkwam. Iedereen trok naar het gazon tussen de Pieter de Hooghstraat en de Jan Steenstraat waar het bevrijdingsvuur werd aangestoken. Na de toespraak van de burgemeester werd gezamenlijk het Wilhelmus gezongen.

Programmaboekje van de nationale viering van Bevrijdingsdag 1960

 

Dropping van "voedselpakketten"
Om 10.30 uur vertrok de vrolijke optocht van kinderen, voorzien van rood-wit-blauwe vlaggetjes, via de Kaatsbaan en de Raadhuisstraat naar de speelweide aan de Kerkweg. Onderweg werden luidkeels “nationale liederen” gezongen onder begeleiding van het Maarssens Fanfarekorps.

Rond het middaguur vloog een vliegtuig over, dat “voedselpakketten” boven Maarssen uitstrooide. De aanhalingstekens wijzen erop dat het niet om echte voedselpakketten ging, maar vermoedelijk om snoepgoed. Met de kaartjes die aan de pakketjes vastgebonden waren, konden kinderen na inlevering prijsjes winnen.

Bezinning en feest in Maarssen op 4 en 5 mei 1960  (klik op de afbeelding voor een grotere versie)

 

Feest voor volwassenen
De hele middag waren er kinderspelen in Ter Meer, het Schilderskwartier en De Lanen. Voor de volwassenen begon het feest in de avond. Om 19.00 uur was er een allegorische optocht, er was gelegenheid tot “community-singing” onder begeleiding van het Maarssens Fanfarekorps en er was een volksdansgroep. Om 22.30 uur werd het bevrijdingsvuur gedoofd en werd er een taptoe verzorgd door het eerder genoemde fanfarekorps.

En na 5 mei was het overigens nog niet gedaan met de festiviteiten. Op 7 mei werd een verlichte gondelvaart georganiseerd op de Vecht en op 9 mei werden spaarbankboekjes uitgereikt aan de ouders van de kinderen die op 5 mei 1960 In Maarssen waren geboren. In de week erna kon iedereen foto’s inleveren, die waren gemaakt tijdens de bevrijdingsfeesten op 5 mei. Van de mooiste foto’s werd vervolgens weer een tentoonstelling samengesteld en ook hierbij konden weer prijzen worden gewonnen.

 

Auteursrechten
Veel muziek en gezelligheid dus op deze dag. Dat had Het Bureau voor Muziek-Auteursrechten BUMA (tegenwoordig BUMA-STEMRA) al voorzien. Op 1 maart 1960 had gemeente Maarssen namelijk al een brief van BUMA ontvangen. Voor het ten gehore brengen van de muziek moest namelijk wel betaald worden, “opdat niet wederom, zoals dit in 1955 het geval is geweest, de muziekschrijvers een categorie zullen vormen, voor wie het nationale feest een bittere nasmaak heeft”.

Om van alle verplichtingen af te zijn, stelde BUMA voor dat de gemeente één procent zou betalen van het totaalbedrag, dat aan de feestviering in Maarssen werd besteed. Of deze kosten aan BUMA ook daadwerkelijk zijn betaald, is twijfelachtig. Op het kostenoverzicht van het Comité Bevrijdingsdag 1960, waarop alle gemaakte kosten keurig opgesomd, ontbreken de kosten voor het afkopen van de auteursrechten. De totale kosten van het festiviteiten in Maarssen bedroegen fl. 4.795,15; bijna fl. 260 minder dan begroot… Die één procent voor BUMA (fl. 47,95) hadden er achteraf dus nog gemakkelijk vanaf gekund!

(Deel van) het kostenoverzicht van het Comité Bevrijdingsdag 1960 in Maarssen

 

N.B. De informatie in dit artikel en de afbeeldingen zijn afkomstig uit de collectie van Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen, archief van de Gemeente Maarssen (1957-1989), inventarisnummer 4248. 

In de collectie van het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen bevindt zich een gedicht met de titel “De houding der Loenenaren tijdens de spannende dagen van april 1945”.[1] Het gedicht verhaalt, op rijm, gedetailleerd over wat zich de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog afspeelde in Loenen: 120 mannen werden in april 1945 verplicht om te helpen bij het opwerpen van barricades en het onderwater zetten van land om de geallieerden tegen te houden. De meeste Loenenaren weigerden hieraan mee te werken, wat uiteraard represailles tot gevolg had … Volgens de Vechtkroniek zou het gedicht zijn geschreven door Herman de Ruiter (1884-1969), ambtenaar van de secretarie van de gemeente Loenen.[2]